‘Ik strijd tegen versimpeling van de literatuur”, houdt hij zijn publiek in Nancy voor, „ik voer sinds kort een kruistocht tegen degenen die in twee zinnen willen zeggen waar een boek over gaat”. Zijn toehoorders staren Mohamed Mbougar Sarr lichtelijk verbaasd aan, je ziet ze denken: maar iedereen wil toch weten waar een boek over […]
Donderdagmiddag heeft de Zweedse Academie de Nobelprijs voor Literatuur toegekend aan de Franse schrijfster Annie Ernaux, voor ‘de moed en de klinische scherpte waarmee ze de wortels en de collectieve beperkingen van het persoonlijke geheugen blootlegt’. Dat is een ingewikkelde manier om te zeggen dat ze het volstrekt unieke oeuvre eert van een schrijfster die het […]
In ‘Herinnering’, een korte, vroege tekst van Marcel Proust, loopt de verteller door de gang van Grand Hôtel T., waar hij logeert, terug naar zijn kamer. Een „verrukkelijke en zeldzame geur” die uit een van de openstaande deuren komt, maakt dat hij stil blijft staan. Die kamer moest wel aan een „uiterst beminnelijke persoon” toebehoren. […]
Bij binnenkomst kijkt een jonge Marcel Proust je recht aan, donkere haren met de scheiding precies in het midden, licht geloken ogen, dun snorretje boven sensuele lippen, een witte gardenia in het knoopsgat. In 1892 maakte Jacques-Émile Blanche dit bekende schilderij van de schrijver die honderd jaar geleden, op 18 november 1922, stierf. Op de […]
Van Michel Houellebecq is de slogan: ‘Morgen zal vrouwelijk zijn’. Hij zat er, in 1998, niet helemaal naast. Of helemaal niet, zou je kunnen zeggen. Dit najaar wordt overal in Frankrijk stilgestaan bij vijf jaar #MeToo: de beweging leidde er tot verschillende protestgolven, met hashtags als #balancetonporc en #metooinceste. Kranten maken dezer dagen overzichten van […]
Voor vijfhonderd won kun je, bij een uitkijkpost, door een verrekijker naar Noord-Korea kijken. Als je dat doet blijven je oogleden, door de kou en de rijp, aan de metalen rand kleven. Onderweg, bij de controlepost, krijg je instructies: verboden te fotograferen, verboden te filmen, verboden van de aangegeven route af te wijken, te schreeuwen, te lachen. […]
Wie Hélène Cixous zegt, benoemt niet alleen een vrouw met een uitzonderlijke carrière, maar ook een wereld, een universum, een labyrint, een taal – uniek en onvergelijkbaar. Het autobiografische deel van haar oeuvre cirkelt rond plaatsnamen als Osnabrück, Oran, Jeruzalem en Parijs. Het zijn steden die het leven bepaalden van haar grootmoeder, haar moeder, haarzelf. […]
In Art, het wereldberoemde toneelstuk van Yasmina Reza, is de aankoop van een volledig wit schilderij aanleiding voor een ruzie. Ruzie tussen drie vrienden die elkaar al een leven lang kennen. Twee ton uitgeven voor een wit schilderij – wat de een het waard vindt, vindt de ander belachelijk. Hoe goed kennen ze elkaar eigenlijk, de […]
Sarajevo – een van die steden met een mythische naam. Een klank die meteen doet denken aan de oorlog waarbij Joegoslavië uiteen viel, aan het beleg dat vier jaar lang, van 1992 tot 1996, de inwoners teisterde. Wie herinnert zich niet de Bosnisch Servische sluipschutters, de blokkades op de afgesloten wegen, de ook nu weer […]
Dertig jaar geleden schreef Amin Maalouf een feministische toekomstroman, Eeuwig zonder vrouwen, over een wereld waarin alleen nog mannen geboren werden. Daar werd het natuurlijk een ramp, het archaïsch conservatisme kreeg geen weerwoord meer, obscurantisme, ongelijkheid en geweld namen toe. In zijn recente roman Een onverwachte broederschap stelt Maalouf zich een wereld voor zonder communicatiemiddelen. Het internet valt […]
