Berichten

Hoe te leven na het afscheid? Lees Foenkinos, Montaigne, Modiano en Hamid

/in /door

Afscheid nemen Afscheid en verlies zijn wezenlijke thema’s in veel romans en verhalen. Daarmee brengen schrijvers het mysterie van leven en dood in kaart.

Eind jaren negentig ging hij voor het eerst skiën, vertelde David Van Reybrouck me ooit voor een interview in deze krant. Met een groep vrienden reisde hij naar de Noord-Italiaanse Alpen. Vijf van die vrienden zaten in de cabine die door een vliegtuig werd geraakt, ze stierven. ‘Het heeft mij een grote urgentie meegegeven om zinvol werk te doen’, zei hij toen.

Aan die uitspraak moest ik denken toen ik onlangs Sarah Bakewells biografie van Montaigne las. In haar boek over de Franse magistraat en filosoof vertelt zij dat Montaigne als jongeman voortdurend werd gekweld door gedachten aan de dood. Hij stelde zich steeds voor wat hem voor vreselijke dingen zouden kunnen overkomen. In 1563 verloor hij zijn beste vriend, Etienne de la Boétie, aan de pest, later zouden ook zijn vader en zijn jongere broer sterven. Van zijn zes kinderen haalde er maar één de volwassen leeftijd.

In 1569 kreeg Montaigne een ongeluk bij het paardrijden: hij viel, raakte bewusteloos en had een bijna-dood ervaring. Toen hij bijkwam, was het geen traumatische gebeurtenis voor hem geweest, het was een oefening in doodgaan, meer niet. Sindsdien maakte hij zich geen zorgen meer. Zijn motto werd ‘ne pas se soucier de la mort’, ‘je moet je geen zorgen maken over de dood’. Het bleef zijn fundamentele antwoord op de vraag hoe te leven.

https://www.nrc.nl/nieuws/2018/01/05/hoe-te-leven-na-het-afscheid-a1587168