Over Sérotonine van Michel Houllebecq
Twee weken geleden schreef Michel Houellebecq in Harper’s Magazine dat hij president Trump een van de beste presidenten ooit vond. Trump houdt niet van de EU, net zomin als Houellebecq. De Europese landen hebben niets gemeen, schreef hij, geen waarden, geen taal, geen belangen, laat staan dat ze een democratie vormen. Europa is een nachtmerrie, hoe eerder de EU uit elkaar valt, hoe beter.
In zijn nieuwe roman Sérotonine zoekt de verteller, Florent Claude Labrouste, zijn oude vriend Aymeric d’Harcourt-Olonde op. Ze studeerden samen, werden beiden landbouwkundigen. Aymeric, afkomstig uit een eeuwenoude aristocratische familie, runt al jaren een boerenbedrijf in het dun bevolkte, uiterste westen van Normandië. Hij heeft honderden koeien, boert biologisch en bewoont een familiechâteau, dat langzaam door onkruid wordt overwoekerd. De plannen van zijn vrouw om van de veertig leegstaande kamers een ‘hôtel de charme’ te maken liepen spaak toen de overheid geen subsidie verleende. Ze ging ervandoor met een pianist en nam hun dochters mee.
Financieel zit Aymeric aan de grond. De melkprijzen dalen door de buitenlandse concurrentie en volgens Europese standaarden moet het aantal boeren nog gehalveerd worden. De landbouw in Frankrijk is ‘een sociaal plan’, schrijft Houellebecq, ‘maar wel een onzichtbaar sociaal plan, waarbij iedereen individueel verdwijnt’ zonder dat er een haan naar kraait. De leden van de boerenbond pikken het niet langer, ze bewapenen zich, vullen jerrycans met benzine en installeren een raketinstallatie. Bij de geweldsexplosie vallen doden, de beelden gaan de wereld rond. De dag erna worden de koeien van Aymeric niet meer gemolken.
De protesten die Houellebecq in zijn recente roman met vooruitziende blik verbeeldt, zijn nog vele malen grimmiger dan die van de gele hesjes die we de afgelopen weken daadwerkelijk in Frankrijk zagen. Zijn boeren voelen zich niet gehoord, niet gezien, wanhopig en woedend. Hun onbehagen, door ‘Brussel’ en door ‘de elite’ weggezet als irrationele angst voor de globalisering, ontploft. Frankrijk desintegreert, Europa wankelt.
https://www.nrc.nl/nieuws/2019/01/03/niemand-zal-nog-gelukkig-zijn-a3127799
