De kliniek van Ahmed Bouanani

Zo’n tien jaar geleden had bijna niemand ooit van Ahmed Bouanani gehoord. Inmiddels worden er retrospectieven en symposia aan zijn werk gewijd en is hij, zeker in de cinematografische wereld, een cultfiguur geworden. Lang was hij de man van één roman, één poeziebundel en één documentaire. De roman was onvindbaar tot hij in 2012 opnieuw uitgegeven werd door uitgeverij Verdier in Frankrijk en Dar El Kitab in Marokko. Bouanani’s poëzie was gebundeld onder de titel Les Persiennes, was al even zeldzaam. Zijn enige wat langere film, Mirage (1979) – avantgardistisch, experimenteel en helemaal in zwart-wit – was een van de weinige documentaires die het gewone leven in Marokko lieten zien.

Die roman De kliniek is onlangs ook in het Nederlands verschenen. Het is een heftige, ontregelende roman, waarin de hoofdpersoon wordt overweldigd door visioenen, nachtmerries en hallucinaties. Door ‘een grote ijzeren poort’ komt hij het ziekenhuis binnen, dat meer weg heeft van een gevangenis waar iedereen aan zijn lot wordt overgelaten. Of hij er ooit weer uit weg komt, is maar de vraag. Binnen de muren verkeert hij met andere ‘zieken’, zoals Vrijbuiter, Ruft en de Kegel. Ze vullen hun leven met vieze moppen, sterke verhalen en smerige roddels. De een is nog ongelukkiger dan de ander, het is absurdisme wat de klokt slaat.

De roman krijgt vooral betekenis als je hem in de context plaatst van Bouanani’s andere werk. Bouanani (1938-2011) was schrijver en dichter, maar ook tekenaar, professioneel filmmonteur en regisseur. Zijn eerste gedichten publiceerde hij in Souffles, het tijdschrift van een revolutionaire, anti-koloniale kunstenaarsbeweging.

Verder lezen:

https://www.nrc.nl/nieuws/2021/04/29/deze-kliniek-trakteert-u-op-een-nietige-dood-a4041851