Leestip: Europa gezien door schrijversogen (2). Jean-Christophe Rufin: Le collier rouge.
Een verhaaltje van niks, zei Jean-Christophe Rufin tegen mij, toen ik hem ruim een half jaar geleden sprak in Parijs, maar misschien was het wel het mooiste verhaal dat hij ooit had geschreven. Het ging over een hond en het was een anekdote die een vriend van hem hem had verteld. Meer kon hij er niet over zeggen, dan zou hij meteen de clou weggeven. Rufin had het over Le collier rouge, zijn meest recente boek, dat een paar maanden geleden bij Gallimard verscheen.
Inderdaad, vergeleken bij de dikke historische panorama’s die de arts-schrijver-diplomaat eerder publiceerde, is Le collier rouge een dun boekje. Het is een miniatuurtje over de relatie tussen een boer en een hond. Maar het gaat ook over strijden voor het vaderland, over verloren illusies en misverstanden in de liefde. Een soldaat zit gevangen in een kazerne in de Berry, vlakbij Bourges, in het midden van Frankrijk. De Eerste WO is net afgelopen, het is 1919. De man heeft zich onderscheiden, het Légion d’honneur gekregen. Toch is hij in de gevangenis beland, waar zijn hond dag en nacht voor zijn cel zit te blaffen, totdat hij er bijna letterlijk bij neervalt. Een rechter zoekt hem op met de opdracht te onderzoeken wat er mis is gegaan, waarom en een uitspraak te doen.
Wat de man op zijn geweten heeft blijft tot op de laatste bladzijden verborgen. Rufin slaagt erin de spanning vast te houden, met enkele pennenstreken twee mannen en hun verleden te schetsen. Er ontluikt een vriendschap die, gezien hun verschillende achtergrond en positie, geen toekomst heeft. Maar het verhaal is ook een aanklacht tegen de waanzin van de oorlog die Europa in de vorige eeuw verscheurde. Een mooi, poëtisch geschreven verhaal – puur en onopgesmukt. Een roman die, zoals ieder boek van Rufin, in Frankrijk maandenlang in de bestsellerlijsten stond.
Jean-Christophe Rufin, Le collier rouge, Gallimard.
