Houellebecq op Le Boekenbal
Het was de week van Houellebecq in Amsterdam. Niemand liet zich onbetuigd, iedereen was verguld: die had met hem gegeten, de volgende een biertje met hem gedronken, een derde vond dat hij zo goed observeerde, een vierde merkte op dat hij alles opzoog en zelf zo weinig zei. Jubel en lof alom, zijn Nederlandse lezers lagen aan zijn voeten – dat hij Nederlandse vrouwen op hun rondborstigheid beoortdeelt en het hele land neerzet als een bedrijf, het was vergeten en vergeven. Het moet een heerlijk bezoek zijn geweest voor de schrijver die in eigen land, zoals het een profeet betaamt, meestal wordt verguisd.
Ook ik werd gebeld door uitgeverij De Arbeiderpers en uitgenodigd voor een etentje bij de uitgever thuis, ter ere van een mystery guest die het boekenbal bezoeken. Maar ik zat in de trein van Parijs naar Grenoble, voor een optreden op het literaire festival Printemps du Livre. Vrijdagavond zag ik op instagram de eerste plaatjes: Michel Houellebecq in smoking, met aan zijn zijde zijn kersverse Japanse echtgenote. Op alle foto’s die ik later, vanuit het boekenbal in de stadsschouwburg, langs zag komen frunnikte ze liefdevol aan zijn vlinderdas. De meest mysogiene Franse schrijver als eregast bij ‘De moeder, de vrouw’. De auteur die in Nederland en Duitsland zo ongelofelijk succesvol is, terwijl de meeste Fransen bij zijn naam een grimas trekken.
Ik moest denken aan de eerste keer dat ik Houellebecq sprak, in 1999, over Les particules élémentaires, in een smal café in Parijs, tegenover zijn uitgeverij. Zijn eerste vrouw Marie-Pierre en hij waren net uit Ierland aangekomen, hij zette de koffers naast zich op de banquette, hoog op elkaar, dirigeerde zijn vrouw naar een plek achter mij. Om de zoveel tijd vroeg hij haar om een sigaret, of een volgend glas witte wijn. Een paar jaar later, toen de Fransman in Amsterdam was met zijn band, en twee uur te laat en in zekere staat op onze afspraak kwam, plofte hij op zijn grote tweepersoonsbed, hield zijn parka aan, wees de bandleden hun plek rond zijn troon en bestelde bij zijn vrouw een aantal sterke espresso’s. Mij dirigeerde hij naast hem op het bed, haar heb ik een uur zien staan, met een zelf meegenomen espressoapparaat op haar handpalmen, lange benen gestoken in zwarte netkousen, wiebelend op zwarte pumps.
Op het festival in Grenoble vertel ik over het fenomeen Boekenweek, het boekenweekgeschenk, het gratis reizen met de trein. En over de mystery guest op Le Boekenbal. De beroemdste Franse schrijver in Europa was er, zeg ik. Hij was op Le Boekenbal! Het duurt even voor ze zich realiseren dat het niet een van de twee recente Franse Nobelprijswinnaars is. Houellebecq?! Er ontstaat rumoer in de zaal, ik hoor boe-geroep – c’est pas vrai!
Noot:
Mijn recensie van Serotonine verscheen op 3 januari, de dag waarop in Frankrijk het boek werd gepubliceerd, in NRC:
https://www.nrc.nl/nieuws/2019/01/03/niemand-zal-nog-gelukkig-zijn-a3127799
Ook mijn interviews met Houellebecq verschenen in NRC.
